Dowiązania twarde (hard links). Dowiązanie twarde to utworzenie nowej nazwy dla istniejącego pliku. Jeśli wyobrazimy sobie plik jako jego nazwę i dane na które ta nazwa wskazuje to można powiedzieć, że dowiązanie twarde to utworzenie nowej nazwy wskazującej na te same dane. Polecenie to jest podobne do kopiowania pliku z tym, że przy kopiowaniu tworzona jest niezależna kopia pliku a przy dowiązaniu twardym tworzona jest tylko nowa nazwa, która wskazuje na ten sam istniejący już plik. Do tworzenia dowiązań twardych służy polecenie ln. Używamy go następująco:
ln cel_dowiązania dowiązanie
gdzie:
cel_dowiązania - plik do którego chcemy zrobić dowiązanie
dowiązanie - plik, który będzie stanowił dowiązanie do pierwszego
Przykład. Weźmy pod uwagę plik "dorota" znajdujący się na pulpicie, którego ścieżka jest następująca: ~/Desktop/dorota. W moim przypadku jest to /home/sebastian/Desktop/dorota. (Znak "~" oznacza katalog domowy użytkownika). Na pulpicie znajduje się katalog "Katalog1" w którym chcemy zrobić dowiązanie do "dorota". Ścieżka do katalogu to ~/Desktop/Katalog1. Chcemy zrobic dowiązanie o nazwie "aneta". Wówczas cel dowiązania i dowiązanie będą następujące:
cel dowiązania - ~/Desktop/dorota
dowiązanie - ~/Desktop/Katalog1/aneta
Polecenie ln będzie wyglądało następująco:
$ ln ~/Desktop/dorota ~/Desktop/Katalog1/aneta
Polecenie to utworzy nam w katalogu "Katalog1" plik "aneta", który będzie dowiązaniem do pliku "dorota" znajdującego się na pulpicie (w katalogu ~/Desktop). W ten sposób nadaliśmy plikowi nową nazwę, która jest równoprawna ze starą. Oba pliki mają taką samą (wskazują na tą samą) zawartość.
Liczbę dowiązań do plików można sprawdzić wydając polecenie ls -l, które listuje zawartość katalogu podając kilka parametrów plików w nim zawartych. Jeśli wydamy to polecenie w katalogu "Katalog1" otrzymamy jeden wpis dotyczący pliku "aneta". U mnie wygląda on następująco:
$ ls -l
-rw-r--r-- 2 sebastian sebastian 12 cze 26 18:30 aneta
Pierwszy myślnik oznacza że jest to plik zwykły, pozostałe litery r,w i myślniki określają prawa dostępu do pliku. Cyfra 2 znajdująca się za nimi oznacza właśnie liczbę dowiązań. Pierwszym dowiązaniem jest nazwa ~/Desktop/dorota, drugim - ~/Desktop/Katalog1/aneta. Obie są równoprawne. Skasowanie jednej z nich nie kasuje zawartości pliku. Aby skasować plik należy skasować wszystkie dowiązania do niego. Plik zostaje skasowany w momencie skasowania ostatniego dowiązania twardego (nazwy). Jeżeli wylistujemy zawartość katalogu ~/Desktop otrzymamy analogiczny wpis z nazwą dorota, który też pokaże liczbę dowiązań 2.
Skasujmy teraz jedną nazwę np: rm ~/Desktop/dorota
Listujemy ponownie katalog "Katalog1":
$ ls -l
-rw-r--r-- 1 sebastian sebastian 12 cze 26 18:30 aneta
Widać, że ilość dowiązań wynosi teraz 1. Nazwa ~/Desktop/Katalog1/aneta jest więc jedyną i jej skasowanie skasuje plik z jego zawartością.
Napisałem, że polecenia ln używa się podając dowiązanie i cel dowiązania, ale parametr dowiązanie nie jest obowiązkowy. Jeżeli go nie podamy, podając tylko cel dowiązania to dowiązanie zostanie utworzone w katalogu w którym się akurat znajdujemy. Dowiązanie będzie miało taką samą nazwę jak oryginalna.
Rozpatrzmy naszą początkową sytuację. Jeśli chcemy utowrzyć dowiązanie do ~/Desktop/dorota w katalogu ~/Desktop/Katalog1 wystarczy w tym katalogu wydać polecenie:
$ ln ~/Desktop/dorota
Polecenie to utworzy w katalogu ~/Desktop/Katalog1 dowiązanie do ~/Desktop/dorota ale o nazwie dorota (~/Desktop/Katalog1/dorota).
Jeżeli chcemy utworzyć dowiązanie o nazwie aneta, a wydajemy je z katalogu ~/Desktop/Katalog1, wystarczy wydać polecenie:
$ ln ~/Desktop/dorota aneta
Jak widać nie trzeba wpisywać pełnych nazw plików jeśli wydajemy polecenie z katalogu w którym ma znajdować się dowiązanie. (Analogicznie byłby z nazwą dorota jeśli polecenie wydawalibyśmy z katalogu ~/Desktop).
Parametr dowiązanie oprócz tego, że nie jest obowiązkowy to jeśli występuje może być zarówno plikiem jak i katalogiem. Jeśli jest plikiem, tak jak w naszym początkowym przykładzie to podany plik jest tworzony jako dowiązanie do pierwszego. Jeśli jest katalogiem to w nim tworzone jest dowiązanie, ale z taką samą nazwą jak cel dowiązania. Jeśli go brak tak jak w ostatnich przykładach to też tworzone jest dowiązanie z taką samą nazwą jak cel dowiązania tylko dodatkowo w katalogu w którym się akurat znajdujemy (bo żaden nie został określony). Krótko można to przedstawić następująco:
ln plik1 plik2 - tworzy plik2 jako dowiązanie do plik1
ln plik1 Katalog - tworzy w Katalogu dowiązanie do plik1 z taką samą nazwą jak plik1
ln plik1 - tworzy dowiązanie z taką samą nazwą jak plik1 w katalogu w którym jest wydawane
Dowiązania symboliczne (symbolic links). Link symboliczny to dowiązanie do pliku wskazujące na jego nazwę. O ile dowiązanie twarde to była nowa nazwa wskazująca na plik tak samo jak stara to link symboliczny wskazuje na nazwę pliku, która dopiero wskazuje na plik. Linki symboliczne tworzy się analogicznie jak dowiązania twarde tylko dodając do polecenia ln parametr -s. Na przykład ln -s plik1 plik2 utowrzy plik2 jako dowiązanie symboliczne do plik1.
Wracając do naszego pierwotnego przykładu czyli pliku ~/Desktop/dorota i katalogu ~/Desktop/Katalog1. Jeżeli chcemy utworzyć dowiązanie do "dorota" o nazwie "aneta", które będzie się znajdowało w katalogu "Katalog1", ale tym razem ma to być link symboliczny, wydajemy analogiczną komendę ale z parametrem -s:
$ ln -s ~/Desktop/dorota ~/Desktop/Katalog1/aneta
Podobnie jak wcześniej wylistujmy teraz zawartość jednego z katalogów zawierających plik "dorota" lub "aneta". Tym razem niech to będzie ~/Desktop. Wylistowanie katalogu polecenim ls -l pokaże jeden wpis dotyczący pliku "dorota". U mnie wygląda on następująco:
-rw-r--r-- 1 sebastian sebastian 12 cze 27 12:29 dorota
Tym razem widać, że liczba dowiązań się nie zmieniła. Utworzenie linku symbolicznego nie zwiększa liczby dowiązań do pliku. Jeśli wylistujemy zawartość katalogu "Katalog1" ujrzymy jeden wpis dotyczący pliku "aneta". U mnie wygląda on tak:
lrwxrwxrwx 1 sebastian sebastian 30 cze 27 12:25 aneta -> /home/sebastian/Desktop/dorota
Pierwsza litera l informuje o tym że jest to link symboliczny a nie plik zwykły jak było w przypadku dowiązania twardego (tam był myślnik zamiast l). Dalej określone są prawa do pliku (linku), liczba dowiązań 1 i inne jego parametry a następnie określny jest plik do którego odnosi się ten link symboliczny - /home/sebastian/Desktop/dorota.
W przypadku linku symbolicznego wyraźnie rozdzielony jest plik i link symboliczny do pliku. W przypadku dowiązania twardego takiego rozróżnienia nie było. Obie nazwy były równoprawne. Większość operacji wykonywana na linkach symbolicznych wykonywana jest na plikach na które wskazują np. odczyt, zapis, ale już usunięcie usuwa tylko link symboliczny. Może się też zdarzyć, że najpierw zostanie usunięty plik docelowy a prowadzący do niego link symboliczny pozostanie. Wtedy jest to tzw. broken link, który prowadzi do nieistniejącego już pliku. W przypadku dowiązań twardych usunięcie pliku następowało po usunięciu ostatniego dowiązania. W przypadku linków symbolicznych można usunąć plik pomimo że prowadzą do niego linki symboliczne. Dowiązania twarde można tworzyć w obrębie jednego systemu plików natomiast linki symboliczne nie mają takiego ograniczenia. Ponadto linki symboliczne w przeciwieństawie do dowiązań twardych można tworzyć zarówno do plików jak i katalogów.
ln cel_dowiązania dowiązanie
gdzie:
cel_dowiązania - plik do którego chcemy zrobić dowiązanie
dowiązanie - plik, który będzie stanowił dowiązanie do pierwszego
Przykład. Weźmy pod uwagę plik "dorota" znajdujący się na pulpicie, którego ścieżka jest następująca: ~/Desktop/dorota. W moim przypadku jest to /home/sebastian/Desktop/dorota. (Znak "~" oznacza katalog domowy użytkownika). Na pulpicie znajduje się katalog "Katalog1" w którym chcemy zrobić dowiązanie do "dorota". Ścieżka do katalogu to ~/Desktop/Katalog1. Chcemy zrobic dowiązanie o nazwie "aneta". Wówczas cel dowiązania i dowiązanie będą następujące:
cel dowiązania - ~/Desktop/dorota
dowiązanie - ~/Desktop/Katalog1/aneta
Polecenie ln będzie wyglądało następująco:
$ ln ~/Desktop/dorota ~/Desktop/Katalog1/aneta
Polecenie to utworzy nam w katalogu "Katalog1" plik "aneta", który będzie dowiązaniem do pliku "dorota" znajdującego się na pulpicie (w katalogu ~/Desktop). W ten sposób nadaliśmy plikowi nową nazwę, która jest równoprawna ze starą. Oba pliki mają taką samą (wskazują na tą samą) zawartość.
Liczbę dowiązań do plików można sprawdzić wydając polecenie ls -l, które listuje zawartość katalogu podając kilka parametrów plików w nim zawartych. Jeśli wydamy to polecenie w katalogu "Katalog1" otrzymamy jeden wpis dotyczący pliku "aneta". U mnie wygląda on następująco:
$ ls -l
-rw-r--r-- 2 sebastian sebastian 12 cze 26 18:30 aneta
Pierwszy myślnik oznacza że jest to plik zwykły, pozostałe litery r,w i myślniki określają prawa dostępu do pliku. Cyfra 2 znajdująca się za nimi oznacza właśnie liczbę dowiązań. Pierwszym dowiązaniem jest nazwa ~/Desktop/dorota, drugim - ~/Desktop/Katalog1/aneta. Obie są równoprawne. Skasowanie jednej z nich nie kasuje zawartości pliku. Aby skasować plik należy skasować wszystkie dowiązania do niego. Plik zostaje skasowany w momencie skasowania ostatniego dowiązania twardego (nazwy). Jeżeli wylistujemy zawartość katalogu ~/Desktop otrzymamy analogiczny wpis z nazwą dorota, który też pokaże liczbę dowiązań 2.
Skasujmy teraz jedną nazwę np: rm ~/Desktop/dorota
Listujemy ponownie katalog "Katalog1":
$ ls -l
-rw-r--r-- 1 sebastian sebastian 12 cze 26 18:30 aneta
Widać, że ilość dowiązań wynosi teraz 1. Nazwa ~/Desktop/Katalog1/aneta jest więc jedyną i jej skasowanie skasuje plik z jego zawartością.
Napisałem, że polecenia ln używa się podając dowiązanie i cel dowiązania, ale parametr dowiązanie nie jest obowiązkowy. Jeżeli go nie podamy, podając tylko cel dowiązania to dowiązanie zostanie utworzone w katalogu w którym się akurat znajdujemy. Dowiązanie będzie miało taką samą nazwę jak oryginalna.
Rozpatrzmy naszą początkową sytuację. Jeśli chcemy utowrzyć dowiązanie do ~/Desktop/dorota w katalogu ~/Desktop/Katalog1 wystarczy w tym katalogu wydać polecenie:
$ ln ~/Desktop/dorota
Polecenie to utworzy w katalogu ~/Desktop/Katalog1 dowiązanie do ~/Desktop/dorota ale o nazwie dorota (~/Desktop/Katalog1/dorota).
Jeżeli chcemy utworzyć dowiązanie o nazwie aneta, a wydajemy je z katalogu ~/Desktop/Katalog1, wystarczy wydać polecenie:
$ ln ~/Desktop/dorota aneta
Jak widać nie trzeba wpisywać pełnych nazw plików jeśli wydajemy polecenie z katalogu w którym ma znajdować się dowiązanie. (Analogicznie byłby z nazwą dorota jeśli polecenie wydawalibyśmy z katalogu ~/Desktop).
Parametr dowiązanie oprócz tego, że nie jest obowiązkowy to jeśli występuje może być zarówno plikiem jak i katalogiem. Jeśli jest plikiem, tak jak w naszym początkowym przykładzie to podany plik jest tworzony jako dowiązanie do pierwszego. Jeśli jest katalogiem to w nim tworzone jest dowiązanie, ale z taką samą nazwą jak cel dowiązania. Jeśli go brak tak jak w ostatnich przykładach to też tworzone jest dowiązanie z taką samą nazwą jak cel dowiązania tylko dodatkowo w katalogu w którym się akurat znajdujemy (bo żaden nie został określony). Krótko można to przedstawić następująco:
ln plik1 plik2 - tworzy plik2 jako dowiązanie do plik1
ln plik1 Katalog - tworzy w Katalogu dowiązanie do plik1 z taką samą nazwą jak plik1
ln plik1 - tworzy dowiązanie z taką samą nazwą jak plik1 w katalogu w którym jest wydawane
Dowiązania symboliczne (symbolic links). Link symboliczny to dowiązanie do pliku wskazujące na jego nazwę. O ile dowiązanie twarde to była nowa nazwa wskazująca na plik tak samo jak stara to link symboliczny wskazuje na nazwę pliku, która dopiero wskazuje na plik. Linki symboliczne tworzy się analogicznie jak dowiązania twarde tylko dodając do polecenia ln parametr -s. Na przykład ln -s plik1 plik2 utowrzy plik2 jako dowiązanie symboliczne do plik1.
Wracając do naszego pierwotnego przykładu czyli pliku ~/Desktop/dorota i katalogu ~/Desktop/Katalog1. Jeżeli chcemy utworzyć dowiązanie do "dorota" o nazwie "aneta", które będzie się znajdowało w katalogu "Katalog1", ale tym razem ma to być link symboliczny, wydajemy analogiczną komendę ale z parametrem -s:
$ ln -s ~/Desktop/dorota ~/Desktop/Katalog1/aneta
Podobnie jak wcześniej wylistujmy teraz zawartość jednego z katalogów zawierających plik "dorota" lub "aneta". Tym razem niech to będzie ~/Desktop. Wylistowanie katalogu polecenim ls -l pokaże jeden wpis dotyczący pliku "dorota". U mnie wygląda on następująco:
-rw-r--r-- 1 sebastian sebastian 12 cze 27 12:29 dorota
Tym razem widać, że liczba dowiązań się nie zmieniła. Utworzenie linku symbolicznego nie zwiększa liczby dowiązań do pliku. Jeśli wylistujemy zawartość katalogu "Katalog1" ujrzymy jeden wpis dotyczący pliku "aneta". U mnie wygląda on tak:
lrwxrwxrwx 1 sebastian sebastian 30 cze 27 12:25 aneta -> /home/sebastian/Desktop/dorota
Pierwsza litera l informuje o tym że jest to link symboliczny a nie plik zwykły jak było w przypadku dowiązania twardego (tam był myślnik zamiast l). Dalej określone są prawa do pliku (linku), liczba dowiązań 1 i inne jego parametry a następnie określny jest plik do którego odnosi się ten link symboliczny - /home/sebastian/Desktop/dorota.
W przypadku linku symbolicznego wyraźnie rozdzielony jest plik i link symboliczny do pliku. W przypadku dowiązania twardego takiego rozróżnienia nie było. Obie nazwy były równoprawne. Większość operacji wykonywana na linkach symbolicznych wykonywana jest na plikach na które wskazują np. odczyt, zapis, ale już usunięcie usuwa tylko link symboliczny. Może się też zdarzyć, że najpierw zostanie usunięty plik docelowy a prowadzący do niego link symboliczny pozostanie. Wtedy jest to tzw. broken link, który prowadzi do nieistniejącego już pliku. W przypadku dowiązań twardych usunięcie pliku następowało po usunięciu ostatniego dowiązania. W przypadku linków symbolicznych można usunąć plik pomimo że prowadzą do niego linki symboliczne. Dowiązania twarde można tworzyć w obrębie jednego systemu plików natomiast linki symboliczne nie mają takiego ograniczenia. Ponadto linki symboliczne w przeciwieństawie do dowiązań twardych można tworzyć zarówno do plików jak i katalogów.