Instalacja drukarki

Do instalacji drukarki wykorzystałem zainstalowany już w systemie, służący do tego celu pakiet foomatic. W menu Xfce znajduje się on w Menu (Xfce) > System > Printers lub wpisując w konsoli foomatic-gui, co uruchomi graficzny konfigurator foomatic. Jeżeli nie ma go zainstalowanego w systemie można zainstalować go poprzez aptitude. Foomatic składa się z czterech pakietów: foomatic-filters, foomatic-db, foomatic-db-engine, foomatic-db-hpijs. Warto zainstalować też pakiet foomatic-gui czyli graficzną nakładkę na foomatic. Oprócz tego zainstalowane są u mnie też pakiety foomatic-db-gutenprint, foomatic-filters-ppds i python-foomatic.

Po uruchomieniu foomatic-gui ukaże się okno konfiguratora. Przy uruchamianiu z konsoli należy zalogować się wcześniej na konto roota.



Aby dodać nową drukarkę klikamy przycisk "Dodaj".



W następnym oknie kilkamy przycisk "Do przodu". Wcześniej trzeba się upewnić, że drukarka jest podłączona do komputera i jest włączona, tak aby mogła zostać wykryta przez foomatic.



W kolejnym oknie wybieramy połączenie drukarki. W moim przypadku było to zaznaczenie wykrytej drukarki "Canon S300". Przycisk "Detect network printers" służy do ponownego wyszukiwania drukarek w systemie a "Enter connection manually" do ręcznego wprowadzenia adresu sieciowego drukarki. Po zaznaczeniu właściwej drukarki klikamy "Do przodu".



W następnym oknie klikamy "Do przodu". Można ewentualnie zmienić na inne: nazwę, opis i adres drukarki w systemie.



W następnym oknie wybieramy model drukarki (o ile już nie jest zaznaczony właściwy) i wciskamy "Do przodu".



W kolejnym oknie wybieramy sterownik do drukarki. W moim przypadku zalecany przez program sterownik "gutenprint" nie działał. Wybrałem sterownik gutenprint-ijs .5.0. Działał też sterownik gutenprint-ijs-simplified.5.0, tyle, że oferuje mniej opcji ustawień drukarki. Po wybraniu sterownika klikamy "Do przodu".



W następnym oknie klikamy "Zastosuj" co zakończy konfigurację programu. Aby sprawdzić czy drukarka skonfigurowana jest poprawnie można wydrukować stronę testową. W oknie głównym foomatic-gui wybieramy swoją drukarkę i klikamy przycisk "Test page".



Aby zmienić konfigurację drukarki należy wybrać "Configure" a do zmian parametrów drukowania służy przycisk "Options".

Klient torrent

Ostatnio zainstalowałem program do wymiany plików w sieci BitTorrent. Wybrałem program dostępny w repozytorium Debiana, oparty na gtk+. Program nazywa się Deluge a dokładnie Deluge BitTorrent Client. Aby zainstalować program, trzeba zainstalować pakiet deluge-torrent. Z konsoli po zalogowaniu się na konto roota wydajemy więc polecenie:

# aptitude install deluge-torrent

W menu Xfce program dostępny jest w Menu > Sieć > Deluge BitTorrent Client lub Menu > Debian > Aplikacje > Sieć > Przesyłanie plików > Deluge BitTorrent Client. Program można też uruchomić wydając w konsoli polecenie deluge.
Przy pierwszym uruchomieniu pojawia się kreator do konfiguracji programu. Pierwsze okno wygląda następująco:



Klikamy "Do przodu". W następnym oknie wybieramy zakres portów jakich ma używać program.



Można wybrać domyślny zakres portów dla sieci bittorrent lub sugerowany wyższy zakres portów. Można też zaznaczyć używanie losowo wybranych portów. Ja osobiście wybrałem wyższy sugerowany zakres portów (49152 - 65535). Po wybraniu zakresu portów klikamy "Do przodu". W kolejnym oknie wybieramy miejsce gdzie będą zapisywane pobierane pliki.



Tu mamy dwie opcje do wyboru. Program może za każdym razem pytać gdzie ma zapisać pobierany plik lub możemy wybrać stały katalog gdzie będą zapisywane pliki za każdym razem np. na pulpicie. Po wybraniu jednej z opcji klikamy "Do przodu". W kolejnym oknie zaznaczamy opcję dotyczącą szybkości naszego połączenia internetowego.



W tym oknie można wybrać pierwszą opcję a pozostałe zostawić bez zmian czyli zaznaczamy prędkość wysyłania danych naszego łącza np. 28.8k i klikamy "Do przodu". W kolejnym ostatnim oknie kreatora wybieramy czy chcemy wysłać kilka danych na temat naszego komputera do twórców programu.



Jak widać jest to kilka podstawowych informacji. Wedle uznania wyrażamy zgodę i klikamy "Zastosuj". Po zamknięciu tego okna powinno nam się pojawić okno właściwe programu. Wygląda ono mniej więcej tak:



Na powyższym obrazku widać pobieranie jednego pliku. Program pokazuje kilka informacji na temat pobierania np. prędkość pobierania, prędkość wysyłania, ilość pobranego pliku, szacowany czas do zakończenia pobierania pliku, miejsce zapisu pliku. Aby rozpocząć pobieranie pliku z menu programu wybieramy Plik > Dodaj torrent. W nowym oknie zaznaczamy określony plik torrent i klikamy "Otwórz". Ta sama opcja dostępna jest po kliknięciu przycisku "+" w powyższym oknie.
Opcje które ustawialiśmy wcześniej poprzez kreatora programu możemy zmienić w menu programu. Są one dostępne w menu Edycja > Preferencje. Możemy tam zmienić opcje które podawaliśmy wcześniej oraz wiele innych. Można także włączyć dodatkowe wtyczki programu np. wtyczkę Torrent search służącą do wyszukiwania torrentów w sieci.



Okno zmiany ustawień programu.

Konwerter pdf

Ostatnio szukałem jakiegoś programu do zmiany formatu plików na pliki pdf. Chciałem przekonwertować plik formatu doc. Szukałem jakiegoś programu, który byłby dostępny w repozytorium Debiana. Rozwiązanie okazało się jednak bardzo proste. Wystarczyło użyć pakietu Open Office, który posiada odpowiednią funkcję. W tym przypadku to był Open Office Writer. Zmiana formatu na pdf dostępna jest w menu głównym - Plik > Eksportuj jako PDF... W nowym oknie wciskamy "Eksportuj" zmieniając ewentualnie podane parametry.



W następnym oknie podajemy nazwę i miejsce pliku na dysku i też wciskamy "Eksportuj".



Aby zmienić format pliku należy oczywiście najpierw otworzyć dany plik w Open Office. Inne moduły Open Office (np. Open Office Calc) też posiadają funkcję zmiany formatu na pdf, więc można przekonwertować także inne pliki niż tekstowe np. arkusz kalkulacyjny.

Spolszczenie Open Office

Open Office, który został zainstalowny przy instalacji Debiana miał u mnie menu w języku angielskim. Aby spolonizować menu Open Office wystarczy doinstalować pakiet - openoffice.org-l10n-pl.

# aptitude install openoffice.org-l10n-pl

Polecenie wydajemy w konsoli po zalogowaniu się na konto roota (polecenie: $ su (plus hasło administratora)).

Warto też zainstalować pakiet - openoffice.org-help-pl. W ten sposób będziemy mieli także pomoc programu w języku polskim.

# aptitude install openoffice.org-help-pl

Po zainstalownaiu tych dwóch pakietów zarówno menu jak i pomoc programu powinny być w języku polskim. Open Office, którego używam to wersja 2.4.1

Prawa plików (nadawanie i zmiana praw)

W linuksie każdy utworzony plik posiada określone prawa. Można je sprawdzić za pomocą polecenia ls -l, które listuje zawartość katalogu. Dla przykładowo utworzonego pliku, polecenie ls - l daje u mnie następujący wynik:

$ ls -l

-rw-r--r-- 1 sebastian sebastian 27 sie 9 15:47 przykład

Pierwszy znak oznacza rodzaj pliku. W tym przypadku jest to myślnik oznaczający zwykły plik. Na przykład "d" w tym miejscu oznacza katalog a "l" dowiązanie symboliczne. Następne dziewięć znaków oznacza prawa pliku. Dalej można odczytać właściciela pliku, grupę pliku, czas ostatniej modyfikacji i nazwę pliku.
Te dziewieć znaków określa prawa pliku dla właściciela pliku, grupy przypisanej do pliku i pozostałych użytkowników (wszystkich tych którzy nie są ani właścicielem pliku ani nie należą do grupy pliku). Prawa każdej z tych trzech "grup" (właściciel, grupa, pozostali użytkownicy) określają trzy znaki. Pierwsze trzy określają prawa właściciela pliku, kolejne trzy prawa grupy natomiast ostatnie trzy określają prawa pozostałych użytkowników.
W powyższym przykładzie właścicielem pliku jest sebastian, grupa pliku też się nazywa sebastian. Prawa pliku są natomiast następujące (pierwszy myślnik pomijamy bo oznacza on rodzaj pliku):

rw- dla właściciela pliku (sebastian)
r-- dla grupy pliku (sebastian)
r-- dla pozostałych użytkowników

Litera r (od słowa read - ang. czytać) oznacza prawa do odczytu pliku natomiast litera w (od słowa write - ang. pisać) oznacza prawo do zapisu czyli zaminy zawartości pliku. Oprócz tych dwóch praw może się jeszcze pojawić prawo wykonywania pliku - litera x (od słowa execute - ang. wykonywać). Myślnik oznacza brak danego prawa. Wracając do przykładu można powiedzieć, że właściciel pliku (sebastian) może odczytać plik i zmienić jego zawartość (rw). Użytkownicy należący do grupy sebastian mogą tylko odczytać plik (r), podobnie jak wszyscy pozostali użytkownicy pliku (r). Natomiast gdyby wszyscy użytkownicy posiadali prawa do odczytu i zapisu pliku, wówczas prawa pliku wyglądałyby następująco:

-rw-rw-rw-

Trzy ostatnie myślniki to są miejsca gdzie może pojawić się x jeśli zostaną nadane prawa wykonywania pliku dla właściciela, grupy, pozostałych użytkowników lub wszystkich naraz. Jeżeli wszyscy w tym wypadku posiadaliby prawa wykonywania pliku, wówczas wszyscy posiadaliby pełne prawa do pliku (odczyt, zapis, wykonywanie). Wtedy prawa pliku wyglądałby następująco:

-rwxrwxrwx

To są pełne prawa do pliku dla wszystkich. Jeżeli jakiegoś prawa nie ma, wtedy pojawia się zamiast litery myślnik. Stąd te myśliniki w pierwszym przykładzie. Wyżej wspomniano co oznaczają poszczególne prawa dla plików. Co oznaczają one natomiast dla katalogów ? Dla katalogu prawo odczytu - r oznacza prawo do przeszukania zawartości katalogu, prawo zapisu - w oznacza prawo do zmiany zawartości czyli prawo do tworzenia i usuwania plików w katalogu, natomiast prawo wykonywania - x dla katalogu oznacza prawo wejścia do niego.

Podsumowując:

prawo odczytu - r - dla pliku oznacza odczyt zawartości pliku, dla katalogu odczyt zawartości katalogu
prawo zapisu - w - dla pliku oznacza zamianę zawartości pliku, dla katalogu prawo do tworzenia i usuwania plików w katalogu
prawo wykonywania - x - dla pliku oznacza uruchomienie pliku jako programu, dla katalogu oznacza prawo wejścia do katalogu

Do zmiany/nadawania praw służy polecenie chmod. Można go używać w dwojaki sposób: za pomocą liter i znaków lub za pomocą liczb.
Jeżeli używamy liter i znaków składania jego polecenia jest następująca.

chmod <kogo dotyczy zmiana praw><w jaki sposób prawa będą zmieniane><jakie prawa> nazwa_pliku

kogo dotyczy zamiana praw - tu używamy następujących liter, które oznaczają:

u - (user - ang. użytkownik) - oznacza właściciela pliku
g - (group - ang. grupa) - oznacza grupę użytkowników pliku
o - (others - ang. inni) - oznacza pozostałych użytkowników pliku
a - (all - ang. wszyscy) - oznacza wszystkich użytkowników

w jaki sposób prawa będą zmieniane - tu używamy trzech znaków, które oznaczają:

+ - dodanie praw (dodanie kolejnych praw do już istniejących)
- - odebranie praw (odjęcie praw od istniejących)
= - nadanie praw (te które były wcześniej są kasowane)

jakie prawa - tu używa się liter praw omówionych wcześniej czyli:

r - prawo do odczytu
w - prawo do zapisu
x - prawo wykonywania

Dla katalogów znaczenie jest takie jak omówiono.

Weźmy na przykład plik o nazwie tomek, który posiada następujące prawa:

-rw-r--r--

Widać, że właściciel ma prawo do zapisu i odczytu a pozostali tylko do odczytu. Chcemy nadać grupie i pozostałym użytkownikom prawo do zapisu. Używamy więc polecenia:

chmod go+w tomek

(go+w jest pisane ciągiem bez spacji). Teraz prawa pliku będą wyglądały następująco:

-rw-rw-rw-

Wszyscy posiadają takie same prawa, mogą czytać i zmieniać zawartość pliku. Ten sam efekt można byłoby uzyskać wydając polecenie: chmod go=rw tomek. Wtedy prawa grupy i pozostałych użytkowników zostałyby zmienione na rw (stare są kasowane). Efekt jest ten sam. Załóżmy, że chcemy teraz wszystkim odebrać prawo do zapisu pliku. Można użyć polecenia:

chmod a-w tomek

lub

chmod ugo-w tomek

Wtedy prawa pliku wyglądałyby następująco:

-r--r--r--

Jak widać te same prawa można nadawać w różny sposób. Parametry ugoa jak i rwx można łączyć ze sobą (pisze się je łącznie bez spacji). Jeżeli chcemy teraz nadać wszystkim pełne prawa do pliku możemy użyć:

chmod a=rwx tomek

chmod ugo=rwx tomek

chmod ugo+wx tomek

Drugim sposobem nadawania praw jest użycie polecenia chmod przy pomocy liczb. Poszczególne prawa odpowiadają następującym liczbom:

r - odczyt - 4
w - zapis - 2
x - wykonanie - 1

Łączne prawa odpowiadają sumom liczb. Na przykład 6 oznacza prawo do odczytu i zapisu. Wszystkie prawa można przedstawić za pomocą następujących cyfr:

0 - brak praw (---)
1 - prawo do wykonywania (--x)
2 - prawo do zapisu (-w-)
3 - prawo do zapisu i wykonania (-wx)
4 - prawo do odczytu (r--)
5 - prawo do odczytu i wykonania (r-x)
6 - prawo do zapisu i odczytu (rw-)
7 - prawo do zapisu, odczytu i wykonania - pełne prawa (rwx)

Polecenie chmod z użyciem liczb działa jak chmod z użyciem = tzn. nadaje prawa zastępując stare nowymi. Używamy go w następujący sposób:

chmod xxx nazwa_pliku

gdzie xxx to trzycyfrowa liczba (niekoniecznie musi być trzycyfrowa) składająca się z cyfr od 0 do 7. Pierwsza cyfra opisuje prawa właściciela pliku, druga cyfra odpowiada za prawa grupy a ostatnia za prawa pozostałych użytkowników.

Na przykład polecenie:

chmod 664 bartek

nada plikowi bartek prawa do odczytu i zapisu dla właściciela pliku, prawa do odczytu i zapisu dla grupy pliku i prawa do odczytu dla pozostałych użytkowników (-rw-rw-r--), przy czym nie ma znaczenia jakie prawa plik miał wcześniej. Z kolei polecenie:

chmod 777 bartek

nada temu samemu plikowi pełne prawa dla wszystkich użytkowników (-rwxrwxrwx). Polecenie:

chmod 700 aneta

nadaje pełne prawa dla właściciela pliku aneta i żadnych praw pozostałym użytkownikom (-rwx------). Polecenie:

chmod 666 tomek

nadaje wszystkim prawa do zapisu i odczytu pliku tomek (-rw-rw-rw-).

Liczba użyta w poleceniu chmod może być także czterocyfrowa. Wtedy pierwsza cyfra odpowiada za prawa specjalne pliku, a trzy następne nadają prawa tak jak liczba trzycyfrowa. Na przykład w poleceniu chmod 1770 tomek jedynka ustawia tzw. lepki bit a 770 nadaje pełne prawa dla właściciela i grupy i żadnych praw dla pozostałych użytkowników. Tzw. lepki bit na przykład dla katalogów oznacza, że pliki w takim katalogu może usunąć tylko właściciel katalogu lub właściciel danego pliku.

Więcej na temat praw plików i praw specjalnych w man chmod i info chmod.